Τοπολιανό

Τοπολιανό: εκτείνεται από τα Τοπόλια μέχρι τον Κατσοματάδο και απλώνεται καταμήκος του δρόμου που οδηγεί στα Εννέα Χωριά και στο Ελαφονήσι. Το μεγαλόπρεπο και άγριο φαράγγι των Τοπολίων, μήκος 1500μ., έχει πλούσια βλάστηση, χλωρίδα και πανίδα (πλα­τάνια, αγριελιές, κατσοπρινιές, φλώροι, κουμαριές και ζουρίδες, λαγοί και πουλιά). Οι πλαγιές του, με πολλές  σπηλαιώδεις κοιλότητες, φθάνουν τα 300μ. ύψοε και το πλάτος  στην κοίτη του κυμαίνεται από 5 μέχρι 50μ.

Στο φαράγγι αυτό, λένε ότι κατοικούσαν νεράιδες και η θεά  Βιτομάρτη, η οποία λατρεύονταν στο νησί, κατά τη Μινωική εποχή, αυτό το φαράγγι πολλές  φορές στάθηκε να ξαποστάσει ο Γίγαντας Τάλως, για να απολαύσει τα τραγούδια και τη θεϊκή μουσική που  έπαιζαν οι νεράιδες. Ο θρυλικός γίγαντας , που δρασκέλιζε τα βουνά και τα φαράγγια της  Kρήτης  καθημερινώς, προστατεύοντας τα ήθη και επιβάλλοντας την τάξη στο νησί, όταν ήθελε να ξεκουραστεί, περ­νούσε απ' το Τοπολιανό φαράγγι, πήγαινε στη μεγάλη σπηλιά, έπινε νερό και αποκοιμιόνταν. Τότε έρχονταν οι νεράιδες και τα ξωτικά, που  είχαν την κατοικία τους εκεί, κοντά στ' απότομα βράχια με τα πολλά σπηλιάρια, και χορεύοντας  και τραγουδώντας τον νανούριζαν. Ο ποταμός στο  βάθος, η άγρια φύση και τα απότομα γκρεμνά δικαιολογούσαν την κατοικία τους εκεί.